Trong những năm gần đây, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa liên tục tăng cao song thị trường bảo hiểm hàng hóa xuất nhập khẩu ở nước ta còn nhiều tiềm năng đang bị các doanh nghiệp bỏ ngỏ. Do đó, các giải pháp tài chính được thực hiện đồng bộ khai thác hiệu quả loại hình bảo hiểm này là điều vô cùng quan trọng.
[Có thể bạn nên đọc]
- Cơ hội “vàng” cho doanh nghiệp mở rộng thị trường hàng hóa trong nước là gì?
- Giao dịch hàng hóa phái sinh nước ta hiện nay
- Sàn giao dịch Hàng hóa Đại Liên Trung Quốc tham vọng đưa lợn lên sàn
Kinh doanh kiểu “hớt váng”, thị trường bảo hiểm hàng hóa xuất nhập khẩu vẫn còn bị bỏ ngỏ
Theo thống kê cho thấy, đây là năm có giá trị xuất siêu lớn nhất từ trước đến nay, cụ thể:
- Năm 2018, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu (XNK) hàng hóa đạt mức kỷ lục với hơn 482 tỷ USD, trong đó xuất siêu 7,2 tỷ USD.
- Trong 6 tháng đầu năm 2019, kim ngạch XNK đạt hơn 245 tỷ USD, trong đó kim ngạch XK ước đạt hơn 122 tỷ USD, tăng 7,3% so cùng kỳ năm 2018, có 22 mặt hàng đạt giá trị XK trên 1 tỷ USD.
Thực tế, thị trường bảo hiểm hàng xuất khẩu đạt mức trên 30% so với tốc độ tăng của kim ngạch XK( 7 – 14%). Dù tốc độ tăng trưởng khá cao nhưng tỷ lệ kim ngạch hàng xuất khẩu tham gia bảo hiểm vẫn còn khá khiêm tốn.
Trong nghiên cứu của PGS. TS Hoàng Mạnh Cừ – Học viện Tài chính cho thấy, các DNBH đang thực hiện bảo hiểm XK theo kiểu “hớt váng” chứ chưa đi vào chiều sâu. Theo số liệu của Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam, các DNBH Việt Nam mới chỉ khai thác được từ 6 – 7%, phần còn lại bị bỏ ngỏ cho các DN nước ngoài.
Nguyên nhân thứ nhất là các doanh nghiệp xuất khẩu thường áp dụng điều kiện giao hàng FOB (giao hàng lên tàu). Do đó, quyền mua bảo hiểm sẽ thuộc về người nhập khẩu ở nước ngoài. Để tạo điều kiện tăng tỷ lệ hàng hóa XK tham gia bảo hiểm, các doanh nghiệp bảo hiểm phải áp dụng giao hàng CIF (tiền hàng, bảo hiểm và cước phí).
Nguyên nhân thứ hai là năng lực các doanh nghiệp bảo hiểm còn hạn chế, khả năng cạnh tranh thấp, khó thuyết phục nhà nhập khẩu nước ngoài trao quyền mua bảo hiểm trong nước.
Việc gia tăng kim ngạch xuất khẩu tham gia bảo hiểm trong nước là cả quá trình bền bỉ và lâu dài của các doanh nghiệp bảo hiểm. Đây cũng là kết quả khẳng định thị trường bảo hiểm hàng hóa xuất nhập khẩu trong nước đã từng bước đầu được các khách hàng tin tưởng.
Thị trường bảo hiểm hàng hóa xuất nhập khẩu nhiều tiềm năng, các giải pháp khắc phục tham gia bảo hiểm xuất khẩu?
Việt Nam là một quốc gia phát triển mạnh về xuất khẩu các mặt hàng nông – lâm – thủy sản, dệt may. Giá cả của hàng hóa và các dịch vụ đi kèm như điều kiện thanh toán linh hoạt, bảo hiểm hàng hóa, trách nhiệm đối với hàng hóa khiến cho các hình thức bảo hiểm tín dụng XK ngày càng được quan tâm.
Thứ nhất, chuyển hướng từ hợp đồng mua bán điều kiện FOB sang CIF
Theo PGS – TS. Hoàng Mạnh Cừ, các giải pháp tài chính như chính sách thuế, chính sách về huy động vốn, đầu tư, tín dụng,…cần có sự đồng bộ và thống nhất.
Bộ Tài chính (Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm) và Bộ Công thương cần phối hợp với Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam và các DNBH thực hiện:
- Lập dự án nâng cao trình độ nghiệp vụ của các cán bộ nhằm đáp ứng yêu cầu ngày càng cao và khắt khe của khách hàng trong điều kiện hội nhập;
- Các DNBH phối hợp với các bộ, ngành tổ chức tư vấn về bảo hiểm hàng hóa để nhận thức lợi ích của việc XK theo giá CIF và tham gia bảo hiểm trong nước.
Thứ hai, tăng khả năng cạnh tranh và thuyết phục các đối tác giao dịch
Theo kinh nghiệm đúc kết, các doanh nghiệp bảo hiểm có thể thực hiện liên doanh và cổ phần để kêu gọi vốn của các đối tác và các cổ đông. Hoặc hợp nhất, sáp nhập (M&A) thành một công ty bảo hiểm lớn; DNBH nước ngoài xin bổ sung vốn từ công ty mẹ…
Thứ ba, thúc đẩy bảo hiểm XK bằng các chính sách tín dụng
Các hình thức tín dụng tài trợ XK cần đa dạng hóa và thực hiện các chính sách ưu đãi để khuyến khích các doanh nghiệp xuất khẩu theo giá CIF, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tham gia bảo hiểm.
Cùng với khả năng hội nhập kinh tế quốc tế, thị trường bảo hiểm hàng hóa xuất nhập khẩu trong nước còn nhiều tiềm năng để phát triển. Trong thời gian tới, cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp để khai thác hiệu quả loại hình bảo hiểm này.