Giá quặng sắt chịu áp lực từ Trung Quốc, kéo lợi nhuận của “ông lớn” khai khoáng xuống

Hợp đồng quặng sắt kỳ hạn tháng 9 trên Sở Singapore nối dài chuỗi giảm sang phiên thứ 4 liên tiếp, do áp lực từ nhu cầu kém tại Trung Quốc. Sự suy yếu của giá quặng sắt đã kéo theo lợi nhuận của tập đoàn khai khoáng lớn nhất thế giới – BHP giảm mạnh trong năm tài chính vừa qua.

[Hữu ích cho nhà đầu tư]

> Mức ký quỹ giao dịch hàng hóa từ ngày 18/08/2025

> Các loại phí cần trả khi giao dịch hàng hóa

> Tại sao phải đáo hạn hợp đồng giao dịch hàng hóa phái sinh?

Điểm nghẽn lớn nhất tại Trung Quốc

Nhu cầu tại Trung Quốc – nước nhập khẩu khoảng 75% quặng sắt vận chuyển đường biển toàn cầu, đồng thời sản xuất hơn một nửa sản lượng thép thế giới – đang suy yếu. Sản lượng thép hàng năm của Trung Quốc duy trì quanh 1 tỷ tấn trong 5 năm qua, và năm 2025 cũng được dự báo tương tự. Riêng tháng 7/2025, sản lượng thép giảm xuống mức thấp nhất trong 7 tháng, còn 79,66 triệu tấn, giảm 4% so với tháng 6, do nhu cầu xây dựng yếu đi giữa thời tiết nắng nóng và mưa lớn. Tính trong 7 tháng đầu năm, sản lượng đạt 594,47 triệu tấn.

Sản lượng gang thỏi của Trung Quốc trong tháng 7 giảm 1,4% xuống 70,8 triệu tấn, còn thép thô giảm tới 4% xuống dưới 80 triệu tấn, thấp nhất từ đầu năm. Lũy kế 7 tháng, sản lượng thép thô giảm 3,1% so với cùng kỳ, phản ánh sự chững lại đáng kể trong nhu cầu đầu vào.

Nguyên nhân sâu xa đến từ thị trường bất động sản Trung Quốc, vốn chiếm hơn 1/3 nhu cầu thép tại nước này, tiếp tục lao dốc: vốn đầu tư giảm 12%, doanh số bán nhà giảm 4%, và diện tích khởi công mới sụt tới 19,4% trong 7 tháng đầu năm. Điều này khiến thị trường quặng sắt khó tìm được động lực tăng trưởng.

Không chỉ ở mảng nội địa, xuất khẩu thép của Trung Quốc cũng gặp thách thức mới. Nhật Bản đã khởi xướng điều tra chống bán phá giá đối với thép mạ kẽm nhập khẩu từ Trung Quốc, trong khi Ấn Độ cũng xem xét động thái tương tự với thép cuộn hợp kim. Nếu các rào cản thương mại gia tăng, xuất khẩu thép Trung Quốc sẽ bị kìm hãm, kéo theo nhu cầu quặng sắt giảm thêm.

Lợi nhuận “ông lớn” lao dốc và rủi ro nguồn cung dư thừa

Tình hình thị trường khó khăn nhanh chóng phản ánh vào kết quả kinh doanh của BHP – tập đoàn khai khoáng lớn nhất thế giới. Năm tài chính vừa qua, lợi nhuận ròng điều chỉnh của BHP chỉ đạt 10,16 tỷ USD, giảm 26% so với năm trước và xuống mức thấp nhất trong vòng 5 năm. Nguyên nhân chủ yếu là giá quặng sắt trung bình giảm 19% so với cùng kỳ.

Mặc dù chi phí khai thác quặng sắt tại Tây Úc của BHP chỉ khoảng 17,29 USD/tấn, thấp hơn nhiều so với giá thị trường hiện tại, nhưng nhu cầu suy yếu khiến triển vọng doanh thu và lợi nhuận vẫn bị bào mòn.

Trong khi cầu đang suy yếu, nguồn cung toàn cầu lại chuẩn bị tăng mạnh khiến thị trường có thể đối mặt với áp lực dư cung. Dự án Simandou (Guinea) do Rio Tinto và các doanh nghiệp Trung Quốc hợp tác sẽ đưa quặng ra thị trường từ cuối năm nay, với công suất dần đạt 120 triệu tấn/năm trong vài năm tới. Vale (Brazil) và chính BHP cũng lên kế hoạch mở rộng sản lượng.

Nếu các kế hoạch tăng sản lượng có thể ra mắt trước khi nhu cầu kịp tăng, thị trường có nguy cơ lặp lại kịch bản thập kỷ trước khi giá quặng sắt trên sàn Singapore rơi xuống mức thấp kỷ lục dưới 40 USD/tấn vào tháng 12/2015.

Điểm tích cực cho BHP và “ông lớn” trong ngành là biên lợi nhuận vẫn được đảm bảo nhờ chi phí sản xuất thấp, trong khi nhiều mỏ có chi phí trên 90 USD/tấn sẽ khó duy trì nếu giá giảm sâu, từ đó tạo ra “ngưỡng sàn” cho thị trường. Bên cạnh đó, Ấn Độ được kỳ vọng trở thành động lực mới cho nhu cầu thép và quặng sắt, khi quốc gia này tiếp tục mở rộng công nghiệp hóa.

Tuy nhiên, xét trong ngắn hạn, triển vọng giá quặng sắt vẫn thiên về xu hướng giảm. Chuỗi dữ liệu tiêu cực từ Trung Quốc cùng kết quả kinh doanh suy yếu của BHP đang gửi tín hiệu cảnh báo: thị trường quặng sắt nhiều khả năng sẽ bước vào chu kỳ điều chỉnh kéo dài trong giai đoạn 2025 – 2026.

Theo Reuters

Xem thêm các thông tin hỗ trợ giao dịch tại chuyên mục: Tin tức thị trường và Phân tích đầu tư