Hệ lụy tiềm tàng từ gói cứu trợ 1.900 tỷ USD đối với thị trường tài chính

Trái với thái độ lạc quan và khẩn trương của chính quyền Tổng thống Biden với gói cứu trợ COVID-19 trị giá 1.900 tỷ USD, một số nhà kinh tế và cựu quan chức Mỹ đã cảnh báo về những rủi ro tiềm tàng cho thị trường như lạm phát và nợ công tăng vọt hay bong bóng tài chính vỡ tung.

[Có thể bạn nên đọc]

> Muốn giao dịch hàng hóa thì phải làm như thế nào?

> Thay đổi mức ký quỹ giao dịch Ngô, Lúa mỳ và Dầu đậu tương từ 08/02/2021

> Nên tiết kiệm hay đầu tư?

Khi lập luận ủng hộ đề xuất cứu trợ COVID-19 trị giá 1.900 tỷ USD, Tổng thống Biden và các cộng sự khẳng định hầu hết các nhà kinh tế đều đồng ý rằng đây đang là thời điểm nên tung ra kích thích lớn.

Song, một số nhà kinh tế nổi tiếng và cựu quan chức đã đặt câu hỏi về quy mô gói cứu trợ. Các nhà quan sát trên thị trường tài chính cũng có cùng thắc mắc.

Những cái tên nổi bật có thể kể đến như ông Larry Summers – Bộ trưởng Bộ Tài chính dưới thời Tổng thống Bill Clinton kiêm Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia dưới thời Tổng thống Barack Obama và ông Douglas Holtz-Eakin – cựu Giám đốc Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO).

Họ không phản đối rằng Mỹ cần thêm kích thích tài khóa, nhưng lại nhấn mạnh tác hại tiềm tàng nếu chính phủ liên bang chi tiêu ngân sách quá mức. Về mặt kinh tế, kích thích lớn đồng nghĩa rằng rủi ro lạm phát và bong bóng thị trường chứng khoán có thể phình to.

Trên phương diện chính trị, gói cứu trợ COVID-19 khổng lồ có thể khiến Quốc hội Mỹ chần chừ không muốn đưa ra các chính sách tài khóa mới để giải quyết những ưu tiên dài hạn của đất nước như đầu tư cơ sở hạ tầng và chống biến đổi khí hậu.

Trong bài phát biểu hôm 5/2, ông Biden đã cố gắng xoa dịu mối lo trên. Tại Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ nói: “Một số nhà lập pháp trong Quốc hội tin chúng ta đã làm đủ để đối phó với cuộc khủng hoảng COVID-19. Số khác nghĩ tình hình đã tốt lên, chúng ta có thể tạm thở phào nhẹ nhõm, làm ít hoặc không cần làm gì thêm. Tuy nhiên, đó không phải là những gì tôi đang thấy. Tôi chứng kiến ngoài kia người dân đang đau khổ vô cùng”.

Ít nhất là cho đến nay, các nhà đầu tư dường như không quá lo lắng về rủi ro lạm phát. Theo giao dịch trên thị trường trái phiếu Kho bạc Mỹ, giới đầu tư dự đoán lạm phát trung bình trong thập kỷ tới sẽ rơi vào khoảng 2,2%. Dù tăng mạnh so với mức trước đại dịch (0,55% hồi tháng 3/2020), con số này vẫn còn khá khiêm tốn so với các mốc trong lịch sử.

Cựu Giám đốc CBO Holtz-Eakin đồng ý rằng lạm phát không phải mối quan tâm lớn lúc này. Theo Bloomberg, nguy cơ bất ổn tài chính mới là vấn đề khiến ông Holtz-Eakin quan tâm.

Khi chính phủ bơm lượng lớn tiền mặt vào nền kinh tế, giá chứng khoán và các tài sản khác sẽ tăng lên mức không bền vững, đẩy thị trường tài chính vào nguy cơ sụp đổ. Đó chính là kịch bản từng xảy ra năm 2000 với giá cổ phiếu và năm 2007 với bất động sản.

Tháng trước, Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell đã xoa dịu những lo ngại của giới đầu tư. Ông Powell đánh giá rủi ro với tính ổn định của thị trường tài chính là “vừa phải”.

Tuy nhiên, một số chuyên gia thị trường không lạc quan như Chủ tịch Fed, đặc biệt là khi giá cổ phiếu tăng gần như liên tục trong những tháng gần đây. Thực tế rằng, khôn chỉ có thị trường chứng khoán mà thị trường giao dịch hàng hóa cũng bị ảnh hưởng rất nhiều. “Khi thị trường lạc quan quá mức như hiện nay, bong bóng chắc chắn sẽ vỡ trong vài tháng tới chứ không phải vài năm”, ông Jeremy Grantham – nhà sáng lập công ty quản lý tài sản GMO, nhận định.

Ông Peter Hooper – cựu quan chức Fed và hiện là Kinh tế trưởng của Deutsche Bank – đã đề cập đến một số tác động tích cực của gói cứu trợ nghìn tỷ USD lên nền kinh tế, song ông vẫn cảnh báo về các rủi ro tiềm tàng “lạm phát không mong muốn, nợ quốc gia tăng vọt và chia rẽ chính trị bị khoét sâu”.