Nga và vị thế hàng hóa toàn cầu trước thềm cuộc gặp Trump – Putin

Liệu cuộc gặp dự kiến giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin có thể mở ra khả năng Nga, cùng khối hàng hóa khổng lồ của nước này, trở lại sân khấu thương mại quốc tế, sau thời gian dài bị cô lập kể từ khi Moscow tiến hành chiến dịch quân sự ở Ukraine năm 2022.

[Hữu ích cho nhà đầu tư]

> Mức ký quỹ giao dịch hàng hóa từ ngày 15/08/2025

> Các loại phí cần trả khi giao dịch hàng hóa

> Tại sao phải đáo hạn hợp đồng giao dịch hàng hóa phái sinh?

Ảnh minh họa

Theo kế hoạch, Tổng thống Putin sẽ gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Anchorage, Alaska vào ngày 15/8 để thảo luận về các phương án chấm dứt xung đột Ukraine, cũng như các bước hướng tới bình thường hóa quan hệ giữa Moscow và Washington.

Cuộc gặp giữa các nhà lãnh đạo Nga và Hoa Kỳ lần này sẽ là cuộc hội đàm trực tiếp đầu tiên của họ kể từ khi Trump trở lại Nhà Trắng và diễn ra trong bối cảnh Ukraine và châu Âu lo ngại rằng Trump có thể bán đứng Kyiv.

Nhà Trắng cho biết cuộc họp dự kiến sẽ diễn ra lúc 11h30 giờ địa phương (2h30 sáng 16/8 giờ Việt Nam) tại Căn cứ Liên hợp Elmendorf-Richardson của Không quân Mỹ ở thành phố Anchorage, bang Alaska.

Trước xung đột, Nga là một trong những nhà xuất khẩu hàng đầu thế giới về dầu thô, khí tự nhiên, than, nhôm, nickel, thép, lúa mì và phân bón, đồng thời là nguồn cung ứng năng lượng chủ chốt cho châu Âu. Tuy nhiên, các lệnh trừng phạt từ phương Tây đã khiến dòng chảy hàng hóa này đảo lộn, xuất khẩu khí qua đường ống giảm một nửa, trong khi dầu thô buộc phải chuyển hướng sang các thị trường mới.

Khí đốt là mặt hàng chịu thiệt hại nặng nề nhất hậu xung đột

Nga là nhà sản xuất và xuất khẩu khí tự nhiên lớn thứ hai toàn cầu, nhưng đã mất nhiều thị trường sau khi bị trừng phạt từ châu Âu và Mỹ vào năm 2022. Các quốc gia châu Âu, đặc biệt là Đức, từng phụ thuộc phần lớn vào khí Nga đã nhanh chóng giảm nhập khẩu qua đường ống. Xuất khẩu khí qua đường ống của Nga giảm 38% vào năm 2022 so với trước đó, và tiếp tục giảm 30% trong năm 2023 khi các nước chuyển sang nhập khẩu LNG và các nhiên liệu khác để bù đắp nguồn cung bị mất. Năm 2024, xuất khẩu khí dẫn qua đường ống chỉ đạt 108,2 tỷ m³, giảm đến 46% so với mức 201,3 tỷ m³ năm 2021.

Các nhà sản xuất và xuất khẩu khí đốt tự nhiên hàng đầu giai đoạn từ 1995 – 2024. Ảnh: Reuters

Để bù đắp phần doanh thu bị mất từ khí qua đường ống, Nga đã tăng xuất khẩu khí hóa lỏng (LNG), với mức tăng khoảng 12% kể từ năm 2021 và đạt mức kỷ lục 44,3 tỷ m³ trong năm 2024. Tuy nhiên, do thiếu kết nối đường ống đến các khu vực khác, các kho dự trữ khí tại Nga tăng mạnh kể từ năm 2022, thúc đẩy ngành điện và công nghiệp trong nước tăng sử dụng, đồng thời thúc đẩy các nỗ lực gia cố năng lực xuất khẩu LNG. Năm 2023, sản lượng khí của Nga giảm xuống mức thấp nhất trong 8 năm trước khi dần hồi phục trở lại, đạt khoảng 630 tỷ m³ trong năm 2024.

Xuất khẩu dầu thô của Nga giảm mạnh về khối lượng và thay đổi cấu trúc thị trường

Trong thị trường dầu thô, Nga – nhà sản xuất lớn thứ ba thế giới – cũng chịu tác động nặng. 

Các nhà sản xuất và xuất khẩu dầu thô hàng đầu giai đoạn từ 1995 – 2024. Ảnh: Reuters

Sản lượng dầu năm 2024 ước đạt 10,75 triệu thùng/ngày, giảm 4% so với mức 11,2 triệu thùng/ngày năm 2022; xuất khẩu giảm 8%, xuống hơn 7 triệu thùng/ngày, so với 7,6 triệu thùng/ngày năm 2022. Ngoài sụt giảm về khối lượng, thị trường tiêu thụ dầu Nga cũng thay đổi về địa bàn, khi các nước mua phải tìm đến thị trường mới. Ấn Độ nhanh chóng gia tăng mua dầu Nga, trở thành thị trường lớn nhất trong năm 2024 với 651 triệu thùng – gấp đôi lượng mua năm 2022. Trung Quốc đứng vị trí thứ hai, với 460 triệu thùng, tăng 17% so với năm 2022. Ngược lại, nhập khẩu từ châu Âu giảm 30% trong cùng thời gian. 

Than, kim loại và nhiều thứ quan trọng hơn nữa

Nga còn giữ vị thế quan trọng trong lĩnh vực than, kim loại (nhôm, nickel, cobalt, palladium), phân bón, khí công nghiệp, kim cương, và nông sản như lúa mì và lúa mạch. Do đó, nếu quan hệ thương mại quốc tế với Nga được tái thiết, đặc biệt nếu các biện pháp trừng phạt được nới lỏng, sẽ có ảnh hưởng sâu rộng đến thị trường hàng hóa toàn cầu. Ngược lại, nếu căng thẳng tiếp tục kéo dài sau đàm phán, nguồn cung dồi dào từ Nga có thể tiếp tục bị hạn chế, gây áp lực thêm cho chuỗi cung ứng toàn cầu.

Giá kim loại và lúa mì tăng vọt sau khi Nga xâm lược Ukraine. Ảnh: Reuters

Theo Reuters

Xem thêm các thông tin hỗ trợ giao dịch tại chuyên mục: Tin tức thị trường và Phân tích đầu tư